Różnice kursowe od rozrachunków w walucie

Grzegorz Magdziarz

Autor: Grzegorz Magdziarz

Dodano: 2 sierpnia 2013
Pytanie:  Spółka komandytowa posiada rachunek walutowy w euro na który wpływają należności od odbiorców zagranicznych. Spółka wystawia rachunki dla kontrahenta zagranicznego i na tej podstawie następuje zapłata należności na rachunek od kontrahenta zagranicznego. Przykład - Spółka wystawiła rachunek w dniu 22.07.2013r. na kwotę 250 EUR. Jak zaksięgować taki rachunek w księgach rachunkowych? Jaki kurs zastosować do przeliczenia przychodu -rachunku? Jaki kur zastosować kiedy wpływa należność na rachunek walutowy. Czy będą powstawać różnice kursowe? Proszę o podanie całej ewidencji. Czy spółka powinna zamieścić w swojej polityce rachunkowości informację dotyczącą rozliczania operacji gospodarczych z podmiotami zagranicznymi?
Odpowiedź: 

Spółka powinna stosować kursy zgodnie prawem bilansowym i podatkowym.

Zgodnie z art. 9 uor księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim i w walucie polskiej. Kwestię operacji w walucie reguluje art.30 uor. Zgodnie z art.30 ust. 2 uor wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:

  1. faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,

  2. średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji– art.30 ust. 2 uor.

W opisanym powyżej przykładzie mamy do czynienia z następującymi kursami:

    1. faktycznie zastosowanym w tym dniu – operacja otrzymania zapłaty za należność. Kursem faktycznie zastosowanym będzie najczęściej kurs kupna walut banku z usług którego korzysta jednostka;

    2. średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego ten dzień w przypadku wystawienia faktury sprzedażowej.

Zatem opisanym przypadku prawidłowe kursem faktycznie zastosowanym jest najczęściej kurs kupna walut banku, z usług którego jednostka korzysta. W momencie zapłaty wystąpi zrealizowana ujemna/dodatnia różnica kursowa (pomiędzy kursem wystawienia faktury a jej zapłaty), która będzie stanowić przychód/koszt podatkowy.

Jeżeli posiadacie państwo rachunek walutowy, to także do rozchodu i ustalania różnic kursowych na nim należy w polityce rachunkowości wybrać jedną z metod prawa bilansowego. I tak zgodnie z art. 34 ust. 4 uor wartość stanu końcowego rzeczowych składników aktywów obrotowych wycenia się w zależności od przyjętej przez jednostkę metody ustalania wartości ich rozchodu, w tym zużycia, sprzedaży:

  1. według cen przeciętnych, to jest ustalonych w wysokości średniej ważonej cen (kosztów) danego składnika aktywów,

  2. przyjmując, że rozchód składnika aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najwcześniej nabyła (wytworzyła) - FIFO,

  3. przyjmując, że rozchód składników aktywów wycenia się kolejno po cenach (kosztach) tych składników aktywów, które jednostka najpóźniej nabyła (wytworzyła) - LIFO,

Jak wspomniano - jaką metodę zastosuje Spółka zależy od niej ale powinno to być odzwierciedlone w zasadach (polityce) rachunkowości Spółki.

Ewidencja do przykładu:

  1. Wystawiona faktura na 250 EUR w dniu 15 czerwca. Kurs NBP z dnia 14 czerwca EUR = 4,27 PLN

Wn Należności handlowe 1.067,5 PLN (250 EUR x 4,27)

Ma Przychody ze sprzedaży 1.067,5 PLN

Taka wartość jest przychodem do CIT do opodatkowania wdanym m-cu.

  1. Zapłata od kontrahenta w dniu 29 czerwca. Kurs kupna walut w danym dniu w banku EUR = 4,30 PLN

Wn Środki Pieniężne 1.075,00 PLN (250 EUR x 4,30)

Ma Należności handlowe 1.075,00 PLN

  1. Rozliczenie dodatnich różnic kursowych

Wn Należności handlowe 7,5 PLN [250 EUR x (4,30 - 4,27)]

Ma Przychody ze sprzedaży 7,5 PLN

Kwesta zastosowania kursu dla operacji wyrażonych w walucie oraz różnic kursowych z wyceny uregulowana została także na gruncie prawa podatkowego. Zgodnie z art. 12 ust. 2 updop przychody w walutach obcych przelicza się na złote wg. kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu (tutaj wystawienia faktury). Zgodnie z art. 15a updop różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe gdy:

  1. dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia –art.15a ust. 2 pkt. 1;

  2. Ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia - art.15a ust. 3 pkt. 1.

Zgodnie z art. 31a ust. 1 ustawy o VAT w przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W przypadku gdy zgodnie z przepisami ustawy VAT lub przepisami wykonawczymi do ustawy podatnik może wystawić fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego i wystawi ją w przewidzianym przepisami terminie, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej na tej fakturze, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury – art. 31a ust. 2 ustawy VAT.

- art. 9, art. 30 ust. 2, art. 34 ust. 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) – uor; - art. 12 ust. 2, art. 15a ust. 1, ust. 2 pkt. 1 i ust. 3 pkt. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397z późn. zm) - updop, - art. 31a ust. 1 i 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054) - ustawa o VAT,) – VAT.
Grzegorz Magdziarz

Autor: Grzegorz Magdziarz

Ekspert ds. rachunkowości i MSR/MSSF, biegły rewident. Współpracuje z wydawnictwami: Wiedza i Praktyka, Nowe Standardy Sprawozdawczości, Infor.
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz